Sınırda Kişilik Bozukluğu (Borderline Kişilik Bozukluğu)

BORDERLİNE KİŞİLİK BOZUKLUĞU (SINIRDA KİŞİLİK BOZUKLUĞU) NEDİR?

Borderline kişilik bozukluğu (sınırda kişilik bozukluğu) kişinin ilişkilerinde ve ruh halindeki dürtüsellik ve dengesizlik ile karakterizedir. Kişinin kimlik duygusunda, ilişkilerinde, duygulanımın da yaygın ve sürekli bir dengesizlik vardır.

Borderline kişilik bozukluğunda sağlam bir kimlik duygusu gelişmediği için cinsel, mesleki ve toplumsal kimliklerinde güvensizlik ve tutarsızlıklar vardır. Çok kolay bir şekilde hayal kırıklığına uğrayabilir ve depresif belirtiler gösterirler. Madde kullanma, hızlı araç kullanma, aşırı alışveriş yapma gibi dürtüsel davranışlarda bulunabilirler ve kendilerine zarar verme eğilimleri gösterirler. Boşluk ve anlamsızlık duyguları ön plandadır, özellikle yalnız kalma korkusu ve yalnız kalmaya dayanamama borderline kişilik bozukluğu olan kişilerin davranışlarından kendini gösterir.

BORDERLİNE KİŞİLİK BOZUKLUĞUNUN BELİRTİLER NELERDİR?

Erken ergenlik döneminin başından itibaren birçok bağlamda kendini gösteren aşağıdaki özelliklerden beş tanesi veya daha fazlasının varlığı;

  • Terk edilmekten kaçınmak için aşırı çaba gösterme
  • Başkalarını idealleştiren veya değersizleştiren kişiler arası ilişkiler
  • Tutarsız benlik duygusu ve kimlik karmaşası
  • Aşırı para harcama, cinsellik, madde kullanımı, dikkatsiz araba kullanma ve aşırı yeme gibi kendine zarar verici dürtüsel davranışlardan en az iki alanda davranış sergilemesi
  • Tekrarlayan kendine zarar verici davranışlar ve intihar etme girişim ve davranışları
  • Süreğen bir boşluk duygusu
  • Tekrarlayan yoğun ve uygunsuz öfke
  • Tutarsız ve dengesiz duygulanım
  • Stres anlarında yaşanan geçici paranoyak düşünceler ve disosiyatif semptomlar yaşama eğilimi

BORDERLİNE KİŞİLİK BOZUKLUĞUNUN NEDENLERİ NELERDİR?

Borderline kişilik bozukluğu karışık bir sendromdur ve gelişiminde birçok farklı alanda risk faktörünün etkisi olabilmektedir. Genetik ve nörobiyolojik faktörler ve sosyal faktörlerin borderline kişilik bozukluğunun oluşumunda etkisi olabilmektedir. Genetik yatkınlık, ebeveynlerde duygudurum bozuklukları olması, nörobiyolojik faktörler ve çocukluk döneminde yaşanan istismar (çocukluk çağında yaşanan ebeveyn ayrılığı, sözlü taciz, duygusal taciz gibi) borderline kişilik bozukluğuna neden olan faktörler arasındadır.

Kaynakça

Amerikan Psikiyatri Birliği. (1998). Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı. Dördüncü Baskı (DSM-4) (Çev.Ed. Köroğlu, E.). Ankara: Hekimler Yayın Birliği.

Kring, A. M., Johnson, S. L., Davison, G. C., & Neale, J. M. (2019). (Çev.) Muzaffer Şahin; Anormal Psikolojisi.Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.

Öztürk, O., & Uluşahin, A. (2023). Ruh Sağlığı ve Bozuklukları. Ankara: Nobel Tıp Kitapevleri.