Panik Atak / Panik Bozukluk

PANİK ATAK NEDİR?

Panik atak, ani bir şekilde başlayan şiddetli bir endişe ve korkunç bir şey olacak hissi ile birlikte nefes almada güçlük, kalp çarpıntısı, mide bulantısı, göğüs ağrısı, boğulma hissi, nefes alamama, baş dönmesi, sıcak basması, terleme, uyuşma gibi fiziksel belirtilerin ortaya çıktığı korku nöbetleridir.

Panik atak yaşayan kişi, öleceğini, kontrolünü kaybedeceğine veya deliriyor olabileceğini düşünerek çok daha yoğun korku hisseder. Belirtiler çok hızlı ortaya çıkar ve 10 dakika içerisinde en yüksek seviyeye ulaşır.

PANİK BOZUKLUK NEDİR?

Panik atak, bilinenin aksine bir hastalık değildir. Genellikle panik bozukluğu olan kişilerin yaşadığı ve bedensel belirtilerle birlikte ortaya çıkan korku nöbetleridir. Panik bozukluk ise belirli bir duruma ilişkisi olmayan ve sık yaşanan panik ataklar ve bu panik atakların tekrar olacağına dair endişe ile karakterize bir ruhsal bozukluktur.

PANİK ATAK BELİRTİLERİ NELERDİR?

  • Göğüs ağrısı ya da göğüste sıkışma
  • Çarpıntı, kalp hızında artma
  • Terleme
  • Nefes darlığı ya da boğulma hissi,
  • Soluğun kesilmesi
  • Baş dönmesi, sersemlik hissi, düşecek ya da bayılacak gibi olma
  • Uyuşma ya da karıncalanma hisleri
  • Üşüme, ürperme ya da ateş basması
  • Bulantı ya da karın ağrısı
  • Kendini ya da çevresindekileri değişmiş, tuhaf ve farklı hissetme
  • Kontrolünü kaybetme ya da çıldırma korkusu
  • Ölüm korkusu

Bir panik atak sırasında bu belirtilerden en az 4 ya da daha fazlası bulunur.

PANİK BOZUKLUK TANISI NASIL KONUR?

DSM-5’e göre panik bozukluğunun kriterleri şunları içermektedir:

  • Tekrarlayan panik ataklar
  • En az 1 aydır başka atak olasılığına karşı duyulan endişe, atakların sonucu ile ilgili endişe veya atak nedeniyle işlevsel olmayan davranışsal değişiklikler.

PANİK BOZUKLUĞUNUN NEDENLERİ NELERDİR?

Panik bozukluk genetik, biyolojik, çevresel ve psikolojik faktörler gibi birçok farklı etkenin bir araya gelmesi ortaya çıkabilir.

Genetik yatkınlık, çocuklukta yaşanan travmatik deneyimler, stres düzeyini artıracak kayıplar veya yaşanmışlıklar, sigara ve kafein kullanımı, uyuşturucu madde kullanımı, beyindeki kimyasal dengesizlikler, yoğun stres, aşırı kaygı, zayıf ve düzensiz beslenme alışkanlığı ve fobiler bu nedenler arasında sayılabilir.

PANİK BOZUKLUĞUNUN TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?

Panik bozukluk tedavisi mümkün olan bir hastalıktır. Tedavi seçenekleri arasında ilaç tedavisi, psikoterapi veya her ikisinin bir arada kullanılması bulunmaktadır. En iyi sonucu almak için bu iki çeşit tedavinin birlikte uygulanması önerilmektedir.

İlaç ve psikoterapi tedavisinin yanında kişinin uyku düzenini düzenlemesi, stresli ortamlardan ve durumlardan uzak durması, kafein ve sigara kullanımını azaltması ve spor yapması atak geçirme sıklığının azalmasına yardımcı olabilecek önlemler arasındadır.

Kaynakça

Amerikan Psikiyatri Birliği. (1998). Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı. Dördüncü Baskı (DSM-4) (Çev.Ed. Köroğlu, E.). Ankara: Hekimler Yayın Birliği.

Kring, A. M., Johnson, S. L., Davison, G. C., & Neale, J. M. (2019). (Çev.) Muzaffer Şahin; Anormal Psikolojisi.Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.

Öztürk, O., & Uluşahin, A. (2023). Ruh Sağlığı ve Bozuklukları. Ankara: Nobel Tıp Kitapevleri.